Czterech patriarchów starożytnych Kościołów prawosławnych spotka się na synodzie

2022-02-14 9:12
Konstantynopol
Autor: Osvaldo Gago/wikimedia commons

Przed 18 kwietnia, czyli przed wschodniochrześcijańskim Wielkim Tygodniem, w Konstantynopolu odbędzie się Synod starych Kościołów prawosławnych by omówić sytuację na Ukrainie i działania Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego w Afryce.

Mówi o tym oświadczenie, ogłoszone 12 lutego po wizycie metropolity Chalcedonu Emanuela, wysłannika patriarchy Bartłomieja, u patriarchy antiocheńskiego Jana X w jego siedzibie w Balamandzie pod Bejrutem. Metropolita wręczył mu zaproszenie na to spotkanie.Z oświadczenia wynika, że w przyszłym wydarzeniu wezmą udział zwierzchnicy starożytnych patriarchatów prawosławnych: Konstantynopola – Bartłomiej, Aleksandrii – Teodor II, Antiochii – Jan X i Jerozolimy – Teofil III. Komunikat nie wspomina natomiast o obecności arcybiskupa Cypru Chryzostoma II, który wraz ze wspomnianymi patriarchami tworzy tzw. Pentarchię, czyli najwyższe nieformalne gremium pięciu najstarszych i cieszących się największym autorytetem Kościołów prawosławnych.

Zawarta w oświadczeniu wzmianka o tym, że w zapowiedzianym zgromadzeniu synodalnym będą omawiane „zagadnienia stojące przed Kościołem prawosławnym”, pozwala przypuszczać, że chodzi o szereg różnych tematów, nie tylko związanych z Ukrainą i Afryki, ale też dotyczących stosunków wzajemnych między innymi Kościołami lokalnymi, często także napiętych, np. między Patriarchatami Jerozolimskim i Antiocheńskim czy Rumuńskim i Moskiewskim.

Brak odniesienia do Kościoła Cypru, który – podobnie jak Konstantynopol, Aleksandria i Kościół Grecji – również uznał autokefalię Prawosławnego Kościoła Ukrainy, co jest głównym punktem zapalnym w stosunkach tych Kościołów z Moskwą, oznacza, że na spotkaniu będzie równowaga między Kościołami, które uznały, a tymi, które nie uznały PKU. Zdaniem niektórych komentatorów- osiągnięto w ten sposób kompromis, który umożliwi przeprowadzenie przyszłego wydarzenia.

26 lutego 2020 w stolicy Jordanii odbyło się jednodniowe spotkanie delegacji 6 Kościołów, poświęcone napięciom w świecie prawosławnym, głównie „kwestii ukraińskiej”. Jednak nie przyniosło większych owoców. Zresztą sama jego pierwotna idea, jaką miało być prawosławne „spotkanie na szczycie”, nie wzbudziła większego zainteresowania i większość lokalnych Kościołów autokefalicznych zbojkotowała je, a do Ammanu przybyło tylko 4 zwierzchników- patriarchowie jerozolimski, moskiewski i serbski oraz metropolita Ziem Czeskich i Słowacji. Dwa Kościoły, w tym polski, przysłały jedynie biskupów.

Źródło:ekai