Jasna Góra: wystawa ,,Obóz Kościuszko" w Sali Rycerskiej

2022-02-10 11:56
Wystawa Kościuszko
Autor: wikimedia commons

,,W drodze do niepodległości. Kanadyjski przystanek - obóz Kościuszko w Niagara-on-the-Lake, 1917-1919”, to tytuł nowej wystawy czasowej otwartej w Sali Rycerskiej na Jasnej Górze. To ponad sto unikatowych zdjęć i dokumentów, który pokazują założony w Kanadzie obóz rekrutacyjny do Armii Polskiej tworzonej we Francji.

Był to obóz szkoleniowy dla Polaków - ochotników z Europy i innych kontynentów. Rekruci, za zgodą Stanów Zjednoczonych, szkoleni byli w Kanadzie. Finansowała to Francja. Dużą rolę w zorganizowaniu obozu odegrał Ignacy Jan Paderewski. Po dwumiesięcznym przeszkoleniu w Obozie Kościuszko- do Armii Polskiej we Francji, nazywanej od koloru mundurów „Błękitną Armią”, wysłano 30 okrętami- ok. 22 tys. żołnierzy. Od lipca 1918 r. oddziały walczyły z Niemcami na froncie we Francji. Było to wydarzenie bez precedensu w historii Stanów Zjednoczonych i Kanady, bo tylko Polonia amerykańska dokonała takiej organizacji swojego wojska na Obczyźnie.

- Wystawa podzielona jest na 9 działów tematycznych. Pokazuje m.in. jaką rolę odegrał Obóz w historii kanadyjskiego miasta, którego mieszkańcy pomagali Polakom, obozową codzienność, żołnierską musztrę, czas wolny - wyjaśnia koordynator wystawy, Wojciech Grochowalski. W październiku 1918 r. dowódcą „Błękitnej Armii” został gen. Józef Haller. Był związany z Jasną Górą. Pielgrzymował tam i zawierzał się Matce Bożej. - To bardzo ważne, że właśnie tutaj pielgrzymi będą mogli zobaczyć tę wystawę i przez nią poznać także historię tego polskiego bohatera - zauważył Grochowalski.

Wiosną 1919 r. formację przetransportowano pociągami do Polski. Weszła w skład Wojska Polskiego, walcząc w wojnie polsko-ukraińskiej (1919) i polsko-bolszewickiej (1919-1920). W czerwcu 1919 r. na jasnogórskim Szczycie, gen. Haller wygłosił przemówienie, w którym wskazywał, że „ u stóp Jasnej Góry winny zespolić się wszystkie dążenia Polaków, którzy w wolności przodować będą innym narodom”.

Po wojnach - do USA i Kanady wróciło około 12, 5 tys. byłych żołnierzy „Błękitnej Armii”. Pozostali zginęli lub zostali w Polsce i Europie. Ci, którzy przeżyli, założyli w 1921 r. w Ohio Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w Ameryce, które działa do dziś. Niestety, w Polsce Niepodległej, nie mówiąc o czasach komunistycznych, ten fakt przemilczano.

Wystawa obejmuje 116 obiektów: zdjęć, banerów i plansz, z polskimi oraz angielskimi opisami, fotokopie dokumentów, plakatów, listów, wspomnień, szkiców, a także reprodukcje obrazów.Autorką ekspozycji jest dr Anitta Maksymowicz z Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze. Większość zdjęć pochodzi z nowojorskiego archiwum Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w USA. . Wystawę można oglądać w Sali Rycerskiej do 15 maja.

Źródło:ekai