Lublin: IPN rozpoczął poszukiwania masowych grobów ofiar okupacji niemieckiej i sowieckiej

Historycy, archeolodzy i specjaliści wielu innych dziedzin z Instytutu Pamięci Narodowej rozpoczęli prace poszukiwawcze na Górkach Czechowskich w Lublinie. Pracownicy IPN w kilkunastu punktach będą szukali masowych grobów ofiar egzekucji przeprowadzanych na terenie Górek.

Punkty w których prowadzone są badania zostały wytypowane na podstawie zdjęć lotniczych ukazujących zmiany w ukształtowaniu terenu, a także relacji świadków do których dotarł IPN. "Dokonano tutaj przynajmniej 6 egzekucji w czasach okupacji niemieckiej, ale na tych terenach mordowano także po II Wojnie Światowej. Istnieją również przesłanki, że na Górkach Czechowskich mogło dojść do ukrycia ciał ofiar zbrodni komunistycznych - to niepublikowana relacja funkcjonariusza WUBP w Lublinie dot. śledztwa przeciwko członkom AK oskarżonym o udział w akcji na Izbę Skarbową w Lublinie 7 kwietnia 1945 r." - mówi Artur Piekarz, naczelnik Oddziałowego Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN w Lublinie. ​Według niepotwierdzonych informacji na tym terenie znajduje się także masowy grób żołnierzy niemieckich, których rozstrzelano za odmowę wykonania rozkazu zabicia Polaków. W latach 1940-1942 na terenie Górek Czechowskich funkcjonariusze niemieckiego aparatu okupacyjnego przeprowadzili co najmniej sześć egzekucji: w marcu 1940 r., 10 kwietnia 1940 r., 5 maja 1941 r., 26 marca 1942 r., 28 marca 1942 r. i 1 czerwca 1942. Co najmniej w dwóch z nich (26 i 28 marca 1942 r.) rozstrzelano więźniów narodowości żydowskiej przetrzymywanych w więzieniu na Zamku w Lublinie. Nie jest znana całkowita liczba ofiar tych egzekucji. Według badań historycznych w czterech z nich (III 40, 10 IV 1940, 5 V 1941, 1 VI 1942) zamordowano co najmniej 171 osób. Natomiast według relacji więzionego na Zamku w Lublinie Szymona Fajersztajna, w dniu 26 marca 1942 r. stracono na Czechowie 640 osób narodowości żydowskiej, zaś 28 marca 1942 r. kolejnych 240 Żydów, brak jednak na ten temat potwierdzenia w innych źródłach (wg poczynionych dotychczas ustaleń w Więzieniu na Zamku nigdy nie przetrzymywano tak dużej liczby osób narodowości żydowskiej). W okresie od 9 grudnia 1947 do 5 stycznia 1948 r. na terenie Górek Czechowskich przeprowadzono osiem ekshumacji, w trakcie których wydobyto łącznie 231 ciał. Ofiary pozostały w większości nierozpoznane - dodaje A. Piekarz. Ekshumowane zwłoki w wielu wypadkach nosiły ślady obrażeń zadanych z broni palnej, niektóre z nich miały skrępowane ręce. Szczątki ekshumowanych ofiar zostały pochowane na Cmentarzu Rzymskokatolickim przy ul. Unickiej w Lublinie. Poszukiwania będą trwały dwa tygodnie i będą prowadzone w 15 punktach na łącznym terenie 8 ha. Autor: Małgorzata Oroń

Artur Piekarz, Działania prowadzone przez IPN na terenie Górek Czechowskich