Lublin przez kilka dni w 1918 roku był stolicą odradzającej się Polski

To tutaj w centrum miasta, w opuszczonym przez wycofujących się Austriaków Pałacu Lubomirskich w nocy z 6 na 7 listopada powstał Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej z Ignacym Daszyńskim jako premierem.

Jest jesień 1918 roku, Lublin od trzech lat jest pod zaborem austriackim. Cenzura łagodnieje a to sprzyja spiskowcom. Miasto pod rządami Austriaków jest się centrum niepodległościowej konspiracji. W 1915 roku, czyli rok po wybuchu pierwszej wojny światowej front przesuwa się na wschód a Lublin dostaje się pod austriacką okupację. Razem z armią jednego z zaborców do Lublina wkraczają walczące u jej boku Legiony Piłsudskiego, czyli zalążek przyszłego Wojska Polskiego. Administracja rosyjska, znienawidzona przez Lublinian ucieka na wschód. Miasto pod rządami Austriaków staje się ośrodkiem niepodległościowej konspiracji. Atmosfera sprzyja spiskowcom, bo nowe władze nie wprowadzają zbyt surowej cenzury. W Lublinie ścierają się wpływy różnych stronnictw politycznych. To tu powoli tworzą się podwaliny przyszłej władzy państwowej. Kulminacja tych działań to listopad 1918 roku. Lublin przez kilka listopadowych dni był wtedy stolicą odrodzonej Polski. To tutaj w centrum miasta, w opuszczonym przez wycofujących się Austriaków Pałacu Lubomirskich w nocy z 6 na 7 listopada powstał Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej z Ignacym Daszyńskim jako premierem. Działał krótko, bo 12 listopada przekazał władzę na ręce Naczelnego Wodza, Józefa Piłsudskiego. Mimo, że nie zrealizował głównych społeczno-politycznych założeń, to wpłynął na formę ustroju rodzącego się na nowo Państwa. W dziejach Lublina i Polski zaczyna się, nowy rozdział – niepodległość. Z tymczasowym rządem by związane takie osoby, jak Edward Rydz-Śmigły, Jędrzej Moraczewski i Wincenty Witos. Do kolejnego rządu, na którego czele stanął właśnie Moraczewski, weszło kilku ministrów z lubelskiego gabinetu. Jego działalność jest uznawana za kontynuację tej samej polityki. Gdy do niedawna w pałacu mieścił się Wydział Politologii UMCS aula nosiła imię właśnie Ignacego Daszyńskiego. Obecnie w budynku, gdzie obradował pierwszy rząd niepodległej Polski w 1918 roku powstaje Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej Polskiej. Materiał: Maciej Kurek