Zielone światło dla ekshumacji na tzw. Łączce

Prezydent Bronisław Komorowski podpisał nowelizację ustawy, która umożliwi ekshumację i pochówek ofiar terroru komunistycznego. Według nowych zapisów, o ekshumacji zwłok będzie decydował wojewoda na wniosek prezesa Instytutu Pamięci Narodowej.

W pierwszej kolejności wojewoda rozpocznie rozmowy z rodzinami, których bliscy są pochowani w grobach cywilnych, a których przeniesienie jest konieczne do rozpoczęcia prac badawczych przez Instytut Pamięci Narodowej. W październiku 2014 roku kwatera Ł I Cmentarza Wojskowego na Powązkach została wpisana przez wojewodę mazowieckiego do ewidencji grobów i cmentarzy wojennych. Nowelizacja Ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych umożliwia przeniesienie grobów cywilnych, leżących ponad szczątkami ofiar terroru. Decyzję o ekshumacji będzie wydawał wojewoda (na wniosek IPN), jednak będzie to poprzedzone negocjacjami z rodzinami. Rokowania będą mogły trwać maksymalnie 3 miesiące. Po tym czasie, wojewoda będzie mógł wydać decyzję administracyjną. Dotychczas prawo nie zezwalało na przeniesienie grobów leżących ponad szczątkami. Nowelizacja wprowadza też przepis umożliwiający wojewodzie ustanowienie grobów i cmentarzy wojennych na miejscu bezimiennych pochówków osób, które straciły życie wskutek walki z narzuconym systemem bądź represji. Koszty ekshumacji, przeniesienia grobu, wykupu nowego miejsca pochówku oraz przeniesienia lub budowy nagrobka będzie ponosił wojewoda. Zmiany w prawie pozwolą zakończyć poszukiwania na tzw. Łączce na Wojskowych Powązkach, gdzie ciała ofiar znajdują się pod innymi grobami, co utrudnia prace specjalistów mających wydobyć szczątki osób zamordowanych w latach 1944-56. Nowelizacja podpisana przez prezydenta obejmuje zmianę w przepisach trzech ustaw: o grobach i cmentarzach wojennych; o cmentarzach i chowaniu zmarłych oraz o IPN. Celem zmian jest umożliwienie ekshumacji i godnego pochówku ofiar terroru komunistycznego z lat 1944-56. Ustawa wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.