Maleje odsetek Polaków traktujących Boże Narodzenie głównie jako święta religijne

Co piąty Polak traktuje Boże Narodzenie przede wszystkim jako święto religijne, choć odsetek tych osób maleje. Nieco mniej badanych, bo ok 18%, określa je jako „święto ludzi związanych z tradycją chrześcijańską”. Świętem zwłaszcza rodzinnym Boże Narodzenie jest dla 56% Polaków - wynika z najnowszego badania CBOS.

Pytania o święta Bożego Narodzenia Fundacja CBOS zadaje Polakom co dwa lata, ale tym razem po raz pierwszy postawiono pytania w warunkach pandemii covid-19.

Czym są święta Bożego Narodzenia?

Na to pytanie przeważają odpowiedzi podkreślające rodzinny wymiar Bożego Narodzenia (56%). Co piąty Polak traktuje je jako święto przede wszystkim religijne (21%, spadek o 2 punkty procentowe w stosunku do roku 2019), zbliżony odsetek badanych wskazuje na „święto ludzi związanych z tradycją chrześcijańską” (18%, tyle samo co dwa lata temu). Chociaż zmiany rozkładów odpowiedzi na to pytanie nie są dynamiczne, to jeśli porównamy obecne wyniki z tymi z 2007 roku, dostrzegamy wyraźny trend – coraz mniej Polaków uznaje Boże Narodzenie za święto w pierwszej kolejności religijne (spadek o 10 punktów procentowych), a coraz więcej za święto przede wszystkim rodzinne (wzrost o 8 punktów).

Z kim spędzimy tegoroczną Wigilię?

Skoro ponad połowa Polaków uważa Boże Narodzenie za święto przede wszystkim rodzinne, to nie powinno dziwić, że wielu z nich zamierza spędzić tegoroczną Wigilię właśnie w gronie rodziny. Dwóch na trzech badanych wymienia w tym kontekście żonę, męża, partnera lub partnerkę (66%), blisko połowa – rodziców (49%), a także mieszkające z nimi dzieci (48%). Prawie jedna trzecia Polaków spędzi Wigilię ze swoim rodzeństwem (32%) oraz z dorosłymi dziećmi, które już z nimi nie mieszkają (30%). W dalszej kolejności wymieniani są wnukowie (23%), teściowie (22%), inni krewni (16%), rodzeństwo żony, męża, partnera lub partnerki (15%), dziadkowie (14%) oraz inni krewni żony, męża, partnera lub partnerki (6%). Tylko 6% badanych planuje spędzić Wigilię z przyjaciółmi lub bliskimi znajomymi spoza rodziny. Jeden na stu ankietowanych (1%) spędzi Wigilię z kimś innym, a kolejny 1% samotnie.

Czy ze względu na pandemię Polacy spędzą nadchodzącą Wigilię w węższym gronie? Wyniki CBOS na to nie wskazują. Wręcz przeciwnie – w przypadku większości odpowiedzi obserwujemy lekkie wzrosty wskazań, np. tegoroczną Wigilię ze swoim rodzeństwem spędzi o 3 punkty procentowe więcej Polaków niż w 2015 roku (oraz o 5 punktów więcej niż w roku 2011). Również więcej osób spędzi ten wieczór z wnukami (wzrost o 3 punkty w stosunku do roku 2015 i o 8 punktów w stosunku do roku 2011).

Podtrzymywane tradycje wigilijne

Niezależnie od przemian w postrzeganiu świąt Bożego Narodzenia, wiele tradycyjnych zwyczajów wigilijnych jest dziś przestrzeganych w polskich domach w równym stopniu, co ponad dwadzieścia lat temu. Niezmiennie prawie wszyscy Polacy składają sobie w Wigilię życzenia (98%), spożywają tradycyjne potrawy wigilijne (98%), dzielą się opłatkiem (97%), a także przystrajają choinki (97%). Ogromna większość mówi też w tym kontekście o wzajemnych odwiedzinach, stanowiących okazję do wymiany życzeń z krewnymi i znajomymi (91%), przygotowywaniu prezentów pod choinkę (91%), wysyłaniu życzeń świątecznych za pomocą SMS-ów, komunikatorów internetowych, e-maili lub kartek elektronicznych (88%), a także przygotowywaniu dodatkowego nakrycia na stole dla niespodziewanego gościa (88%).

Tak jak spada powoli odsetek osób uznających Boże Narodzenie przede wszystkim za święto religijne, tak stopniowo zmniejszają się również odsetki osób przestrzegających ściśle religijnych zwyczajów wigilijnych. Można to zaobserwować zwłaszcza w przypadku brania udziału w pasterce (53%, spadek o 13 punktów procentowych wobec roku 2019 i o aż 27% wobec 1998), ale też zachowywania postu w Wigilię (83%, spadek o 12 punktów wobec roku 1998), odmawiania modlitwy lub odczytywania odpowiedniego fragmentu Pisma Świętego (60%, spadek o 8 punktów wobec roku 2019 i 10 punktów wobec 1998), przystępowania do spowiedzi (59%, spadek o 6 punktów wobec roku 2019 i 10 punktów wobec 2015).

Źródło: CBOS/Warszawa