Najstarszy purpurat Kolegium Kardynalskiego, kard. Tomko skończył 98 lat
Słowacki kardynał kurialny Jozef Tomko, emerytowany prefekt Kongregacji Ewangelizacji Narodów, 11 marca skończył 98 lat. Po śmierci kardynała kurialnego Alberta Vanhoye 29 lipca 2021 r., jest on najstarszym purpuratem Kolegium Kardynalskiego.
Chociaż w 2001 roku oficjalnie przeszedł na emeryturę, jeszcze kilka lat temu brał czynny udział w wielu ważnych wydarzeniach kościelnych. W latach 2001-07 kard. Tomko był m.in. przewodniczącym Papieskiego Komitetu ds. Międzynarodowych Kongresów Eucharystycznych. Podczas tradycyjnej Mszy św. w Środę Popielcową w rzymskiej bazylice św. Sabiny, której tym razem w imieniu papieża Franciszka przewodniczył kard. Pietro Parolin, sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej, kard. Tomko posypał popiołem głowy uczestników. Od 29 stycznia 1996 bazylika jest jego kościołem tytularnym. Podczas jutrzejszej wizyty roboczej w Watykanie, premier Słowacji Eduard Heger odwiedzi również kard. Tomko oraz słowackie Kolegium świętych Cyryla i Metodego. Na poniedziałek zaplanowano jego audiencję u papieża Franciszka oraz spotkanie z sekretarzem stanu kard. Pietro Parolinem.
Przyszły purpurat urodził się 11 marca 1924 w ówczesnej Czechosłowacji. W latach 1943-44 kształcił się na wydziale teologicznym św. Cyryla i Metodego w Bratysławie. Jesienią 1945 wyjechał na dalsze studia do Rzymu, ale po ich ukończeniu w 1951 nie mógł już wrócić do Czechosłowacji, w której od 1948 panował surowy reżym komunistyczny, wrogo nastawiony do Kościoła. Odtąd stolica Włoch stała się dla niego stałym miejscem zamieszkania i jakby drugą ojczyzną. Tam też, 12 maja 1949 – nazajutrz po swoich 25. urodzinach – przyjął święcenia kapłańskie i do 1979 pracował duszpastersko w parafiach diecezji rzymskiej oraz Porto i Santa Rufina. Jednocześnie udzielał się w różnych urzędach Kurii Rzymskiej, m.in. jako wykładowca na niektórych tamtejszych uczelniach. Odbył też studia z zakresu teologii, socjologii i prawa.
W 1962 rozpoczął oficjalnie pracę w Watykanie, początkowo w Kongregacji Nauki Wiary, w której kierował sekcją doktrynalną. 12 lipca 1979 Jan Paweł II mianował go arcybiskupem tytularnym, po czym osobiście udzielił mu sakry 15 września tegoż roku w Kaplicy Sykstyńskiej. Uwieńczeniem tego okresu kariery słowackiego hierarchy było powołanie go przez papieża 24 kwietnia 1985 na proprefekta Kongregacji Ewangelizacji Narodów i 25 maja włączenie go w skład Kolegium Kardynalskiego. Z tą chwilą stał się prefektem tego najważniejszego watykańskiego urzędu misyjnego i stanowisko to piastował do 9 kwietnia 2001.
W latach 2001-07 był przewodniczącym Papieskiego Komitetu ds. Międzynarodowych Kongresów Eucharystycznych. Jako arcybiskup, a jeszcze bardziej jako kardynał uczestniczył w wielu ważnych wydarzeniach kościelnych z Synodami Biskupów na czele. Wiele razy reprezentował kolejnych papieży na różnych spotkaniach i obchodach rocznicowych na całym świecie. Dotyczyło to szczególnie jego przewodniczenia Kongregacji, a potem Komitetu. W tym charakterze często był wysłannikiem papieskim na uroczystości rocznicowe Kościołów lokalnych, niegdyś misyjnych, a obecnie mocno zakorzenionych w miejscowych społeczeństwach, np. w Ugandzie, Kamerunie, na wyspach Tonga i Fidżi.
11 marca 2004 osiągnął 80. rok życia i stracił prawo udziału w konklawe. W czasie dyktatury komunistycznej kard. Tomko mógł odwiedzić swoją rodzinną Słowację tylko w czasie praskiej wiosny 1968 oraz przy okazji sakry biskupiej na krótko przed aksamitną rewolucją 1989 r. Częstym gościem w ojczyźnie stał się po zmianach ustrojowych na Słowacji, zwłaszcza gdy przeszedł na emeryturę. Podczas ostatniej wizyty Jana Pawła II w tym kraju w 2003 r. kard. J. Tomko odczytywał przemówienia ciężko już chorego papieża. Jest autorem wielu książek i opracowań na tematy teologiczne, misyjne i inne, doktorem honoris causa szeregu uczelni na całym świecie, m.in. warszawskiego UKSW.
Źródło:ekai
