Tajemnicze bractwo z Krakowa. Czym zajmuje się Arcybractwo Męki Pańskiej?

2023-04-05 11:08
Arcybrwctwo Męki Pańskiej
Autor: Radosław Długi OFMConv Arcybractwo Męki Pańskiej

Zakony i ich odłamy stanowią długą część historii kościoła katolickiego. Równolegle funkcjonują także zakony świeckie i inne zrzeszenia religijne. Należy do nich tajemnicze bractwo z Krakowa, które działa od przeszło 400 lat. Należeli do niego nawet Jan III Sobieski czy Zygmunt III Waza. Czym zajmuje się Arcybractwo Męki Pańskiej, zwane również Arcybractwem Dobrej Śmierci?

Noszą czarne habity i spiczaste kaptury w rękach trzymają zwieńczone czaszkami laski. Tajemnicze arcybractwo od wieków wzbudza ciekawość Krakowian, jego historia sięga XVI wieku. Arcybractwo Męki Pańskiej powstało w 1595 roku. Założył je późniejszy biskup krakowski ksiądz Marcin Szyszkowski. Najprawdopodobniej kontynuowało ono tradycję stowarzyszenia czcicieli Pana Jezusa Cierpiącego, które istniało już w XV wieku. W 1597 roku papież Klemens VIII zatwierdził bractwo i nadał mu liczne odpusty, a kilka lat później papież Paweł V podniósł Bractwo Męki Pańskiej do rangi arcybractwa. Od początku powstania zrzeszenie cieszyło się dużą popularnością. Co ważne, należeli do niego mieszczanie, duchowni a nawet królowie Polski, tacy jak Zygmunt III Waza, Władysław IV, Jan Kazimierz czy Jan III Sobieski. Anonimowość uczestnictwa miały zapewniać specyficzne stroje – czarne habity i kaptury z wyciętymi otworami na oczy.

Jednym z przywilejów arcybractwa było wielkoczwartkowe prawo do wykupywania z więzienia dłużników. Przywilej, który nadał im król Władysław IV pozwalał także na uratowanie jednego skazańca od śmierci. Członkowie arcybractwa schodzili wtedy do więzienia w podziemiach ratusza, a następnie wykupywali dłużników i uwalniali skazańca, który następnie pozostawał pod ich opieką przez całe życie, stając się członkiem zrzeszenia. Arcybractwo działało także na rzecz ubogich czy chorych.

Osoba, która została ocalona brała udział w procesji. W jednej ręce niosła zapaloną świecę, a w drugiej trupią czaszkę. W tym czasie cały orszak recytował tekst hasła bractwa, czyli frazę Memento Homo Mori (pamiętaj człowiecze o śmierci). W Wielki Piątek arcybractwo odbywało procesję do siedmiu wybranych kościołów w Krakowie.

Dopiero po III rozbiorze Polski Arcybractwo Męki Pańskiej utraciło możliwość uwalniania więźniów i skazańców, a władze austriackie próbowały całkowicie je zlikwidować, czemu zapobiegli franciszkanie. W 1885 roku arcybractwo zostało zreformowane, a następnie w 1905 roku podporządkowane franciszkanom, zrzekając się na rzecz zakonu Kaplicy Męki Pańskiej.

Po wojnie komunistyczne władze ograniczyły działalność arcybractwa, zakazując działalności stowarzyszeniom religijnym. Obecnie członkowie arcybractwa pełnią liturgię zachowując tradycyjne stroje w piątki podczas Wielkiego Postu. O godz. 17:00 rozpoczynają Procesję Jerozolimską do Kaplicy Męki Pańskiej, gdzie odprawiają nabożeństwo Piętnastu Stopni Męki Pańskiej. Arcybrat, który pozostaje w bractwie najdłużej odpowiada za niesienie krzyża, a dwaj najstarsi wiekiem niosą czaszki mężczyzny i kobiety.

Źrodło: eska.krakow.pl