Wyjątkowe organy w Połczynie-Zdroju

Rada Miejska w Połczynie-Zdroju zdecydowała o przyznaniu dotacji na I etap remontu zabytkowych organów w Kościele p.w. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Połczynie-Zdroju. To instrument pochodzący z II połowy XIX wieku wykonany przez Barnima Gruneberga.

W tym roku instrument obchodzi 140. rocznicę powstania. Organy wpisano do wojewódzkiego rejestru zabytków w 1995 r. Od czasów powstania nie były poddawane specjalistycznej konserwacji, a jedynie przebudowom i renowacjom w okresie międzywojennym. W 2009 r. dokonano wymiany stołu gry. Prace te jednak nie uwzględniały zabiegów hamujących procesy degradacji.

Wysokość dotacji o jaką ubiegał się wnioskodawca, czyli Parafia Rzymskokatolicka p.w. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Połczynie-Zdroju, to kwota 10 000 zł. Taka wysokość została zatwierdzona przez Radę. Koszt prac objętych wnioskiem opiewa na kwotę 21 850,00 zł. Całość prac konserwatorskich i restauratorskich przy zabytku podzielono na kilka etapów, a koszt ich wykonania szacuje się na ok. 1,5 mln zł. Niedawno powstało również Stowarzyszenie na rzecz organów Barnima Grüneberga w Połczynie- Zdroju, które zgromadziło społeczników zabiegających o renowację.

Zakres prac przewidzianych do realizacji w ramach zadania objętego wnioskiem jest ogromny. To m.in. wymontowanie ok 1200 szt. piszczałek z wnętrza instrumentu w celu uzyskania dostępu do wiatrownic. Każda piszczałka wymaga indywidualnego podejścia przy demontażu, ponieważ zachowały się one w oryginalnym stanie z XIX w. i po oczyszczeniu i poddaniu pracom konserwatorskim będą ponownie zamontowane w instrumencie. Piszczałki są wielkości od kilku cm do 4 m, wykonane z drewna, metalu i różnych stopów. Po ich zdemontowaniu uzyskuje się dostęp do ok. 60 ławeczek wykonanych z bardzo delikatnego drewna, które zachowały się w oryginalnym stanie. Demontaż wiąże się ze zinwentaryzowaniem części instrumentu, podzieleniem na odpowiednie głosy, odpowiednim zabezpieczeniem wszystkich części przed urazami mechanicznymi i właściwym spakowaniem o transportu.

Karl Barnim Theodor Grüneberg, niemiecki organmistrz, urodził się w 1828 r. w Szczecinie. Pochodził ze znanej rodziny organmistrzów, działającej w tym mieście od 1782. Budowy organów uczył się w domu rodzinnym, a po śmierci ojca, Augusta Wilhelma Grüneberga, kształcił się u wuja, berlińskiego organmistrza, Carla Augusta Buchholza. Przejął warsztat organmistrzowski ojca i po 1854 rozpoczął aktywną działalność, zyskując duże uznanie. Wykonał wiele instrumentów, głównie w Meklemburgii i na Pomorzu. W samym Szczecinie wykonał zachowane do dziś organy w kościele św. Ducha.