Adwent: Czas na Roraty

W niedzielę w Kościele katolickim rozpocznie się adwent - czas czuwania i radosnego oczekiwania Bożego Narodzenia. Ten czas ma też swoje wyjątkowe symbole.

Ten okres liturgiczny symbolizuje się wieloma symbolami, jednym z nich jest wieniec adwentowy, w którym umieszczone są cztery świece – zwyczajowo: trzy fioletowe i jedna różowa.

Te świece symbolizują niedziele adwentu, w każdą niedzielę przed Mszą zapalana jest kolejna świeca. Tradycja wieńca adwentowego wydaje się, że bardziej przyszła do nas z zachodu. Świece adwentowe, które znajdują się w wieńcu przypominają nasze oczekiwanie – symbolizują to oczekiwanie na zbliżające się Święta Bożego Narodzenia- wyjaśnia ks. Adam Lewandowski, emerytowany proboszcz parafii katedralnej w Lublinie.

Podczas dwóch okresów Roku Liturgicznego (Adwent i Wielki Post) Kościół używa fioletowego koloru szat. Pierwotnie kolor ten w zastępstwie czarnego, symbolizował żałobę, pokutę i skruchę. W Adwencie odwołuje się do pokuty, ale nieco inaczej rozumianej niż w Wielkim Poście.

Adwent jest bowiem czasem podwójnego oczekiwania. Po pierwsze, jest czasem przygotowania do obchodzenia Uroczystości Narodzenia Pańskiego, w której wspominamy pierwsze przyjście Chrystusa na ziemię, we Wcieleniu. Po drugie, wskazuje on na oczekiwanie na powtórne przyjście Chrystusa na końcu czasów. Taka interpretacja podkreśla, że jest to czas pobożnego i radosnego oczekiwania. Te dwie idee doskonale widoczne są w Liturgii, która dzieli Adwent na dwie części. Od 1. Niedzieli Adwentu do dnia 16. grudnia akcent pada na oczekiwanie paruzji. Fundamentalnym tematem dwóch pierwszych tygodni jest zgromadzenie wszystkich i oczekiwanie sądu, a zatem także potrzeba czuwania. Natomiast 3. Niedziela Adwentu (Niedziela Gaudete, podczas której mogą być użyte szaty liturgiczne w kolorze różowym) wskazuje, że oczekujemy tego, co już jest. Stąd opowiadanie Ewangelii ubogim, cuda dokonywane przez Jezusa, czy uczta mesjańska, w której obrazie skupia się mowa o paruzji – dodaje ks. A. Lewandowski.

Z okresem Adwentu, oprócz oczywiście koloru fioletowego kojarzą się także inne elementy, mianowicie: Wieniec Adwentowy, Roraty i Roratka.

Wieniec adwentowy swoją historią sięga 1833 roku, gdzie po raz pierwszy został zbudowany w Hamburskim domu dla opuszczonych dzieci „Rauhen Haus”. Cztery zapalane w kolejne Niedziele Adwentu świece symbolizują zbliżanie się do Chrystusa, który jest Prawdziwą Światłością. Ozdabiany jest często zielonymi gałązkami, znakiem życia. W samym wieńcu również pojawia się kolor fioletowy, który przypomina o radosnym oczekiwaniu i potrzebie duchowego (moralnego) przygotowania na przyjście Pana. Jako całość jest on znakiem wspólnoty czuwającej na modlitwie i oczekującej Pana.

Do adwentowych zwyczajów religijnych należą Roraty. Tak nazywa się Msza święta ku czci Najświętszej Maryi Panny, odprawiana przez cały okres adwentu w dni powszednie. Wtedy właśnie zapalana jest tzw. świeca roratna, która symbolizuje obecność Maryi czuwającej, która jest dla nas wzorem owego czuwania, i jednocześnie Msza święta roratna jest odprawiana z Hymnem „Chwała na wysokości Bogu”. Msza rozpoczyna się o świcie do kościoła przychodzą wierni, uczestniczą także małe dzieci. W naszej archikatedrze dwa razy w tygodniu są odprawiane roraty dedykowane najmłodszym, po Mszy mają one swoje śniadanie. Wszystkie te modlitwy mają nas przygotować na przyjście Syna Bożego. W liturgii będziemy słyszeć wezwanie św. Jana Chrzciciela „Prostujcie drogi Pana”, nawoływanie proroka Izajasza „Prostujcie drogi Pana, Pan przychodzi” i właśnie to prostowanie ścieżek odbywa się także, a może przede wszystkim poprzez rekolekcje adwentowe - dodaje ks. A. Lewandowski.

Najstarsze ślady odprawianej w Polsce Mszy świętej roratnej sięgają XII wieku. W wieku XVI roraty były już znane w całej Polsce. Świeca roratna według tradycji powinna być biała, ozdobiona białą lub niebieską wstążką - jest symbolem Maryi, która podobnie jak jutrzenka wyprzedza wschód słońca, jak Ona poprzedziła przyjście Jezusa. Msza święta roratna wzięła swoją nazwę od pierwszych słów antyfony na wejście: „Rorate coeli, desuper et nubes pluant justum". Jest to modlitwa proroka Izajasza, błagająca Boga o rychłe przyjście Zbawiciela. Eucharystia rozpoczyna się przy zgaszonych światłach - zapalają się one dopiero podczas uroczystego hymnu "Chwała na wysokości Bogu". Jest to jeden z nielicznych przypadków w roku liturgicznym, kiedy hymn ten śpiewa się każdego dnia - wyłącznie podczas Rorat.

Roraty w Archikatedrze są odprawiane o godz. 6.15.​ Zaś we wtorki i czwartki o brzasku poranka - czyli o 6.15 będą odprawiane roraty dla dzieci.