Archikatedra lubelska: Perła sztuki sakralnej

Wybudowana w XVI wieku przez ojców Jezuitów od 200 lat jest matką kościołów Archidiecezji lubelskiej - Archikatedra lubelska - barokowa perła w centrum Lublina, która na mapie sztuki sakralnej Europy i świata jest doskonale znana.

To tutaj mieści się Kaplica Krzyża Trybunalskiego, kruchty, ołtarze boczne oraz krypty. Tę wiekową świątynię odwiedzają turyści z całego świata. W prezbiterium katedry mieści potężny drewniany, hebanowy ołtarz o wysokości 25 m. Ołtarz ten jest drugim, co do wielkości drewnianym ołtarzem w Polsce. Zwieńczony jest 2,5 m. krucyfiksem liczącym sobie czterysta lat i stanowi dawną własność katedry krasnostawskiej. W wielkim ołtarzu znajdują się trzy obrazy nawiązujące do patronów świątyni: pierwszy przedstawia Chrzest Chrystusa w Jordanie, udzielany przez Jana Chrzciciela. Drugi obraz przedstawia Ukrzyżowanie Jezusa. Za tymi obrazami znajduje się wyzłocona płaskorzeźba przedstawiająca stajenkę betlejemską nieznanego autora z XVII wieku. Płaskorzeźba ta widoczna jest w okresie Bożego Narodzenia. Obrazy te są podnoszone i odsłaniane zgodnie z uroczystościami roku liturgicznego - mówi abp Stanisław Budzik, metropolita lubelski. W prezbiterium katedry znajdują się dwa szczególne miejsca. Pierwszym jest katedra nad którą jest umieszczony herb pasterza. Toz tego miejsca nauczają biskupi. Prezbiterium oprócz cennego ołtarza i fresków, ozdobione jest również dwoma osiemnastowiecznymi obrazami pędzla Franciszka Lekszyckiego: Ostatnia Wieczerza i Uczta u Heroda. Franciszek Lekszycki był zakonnikiem, bernardynem - dodaje ks. Adam Lewandowski, kustosz i proboszcz archikatedry lubelskiej. Z boku prezbiterium znajduje się wyjątkowa i jedyna w Europie zakrystia akustyczna, której projektu i konstrukcji architekci oraz naukowcy nie potrafią odtworzyć w żaden sposób. Stojąc w rogach po przekątnej, twarzą zwróconą do kąta, można doskonale porozumiewać się szeptem. Sklepienie odbija i przenosi fale głosu, których stojący na środku zakrystii nie słyszy. Jest tu zastosowane tak zwane malarstwo iluzjonistyczne, dające wrażenie głębi i ruchu, typowe dla baroku i wystroju całej świątyni - dodaje abp S. Budzik. Z zakrystii turyści mogą zwiedzić skarbiec. Sala ta nazywana była paradną lub kapitularzem,bo to tutaj kapituła gromadziła się na zebrania. Skarbiec, który posiada podwójne sklepienie - dodaje ks. A. Lewandowski. Zbiory skarbca to wielowiekowe i unikatowe przedmioty, które przedstawiają historię i sztukę kościoła na Lubelszczyźnie . Na wyższym sklepieniu Mayer odtworzył przygodę Heliodora opisaną w 2 Księdze Machabejskiej. Mayer zostawił tu przestrogę dla tych, co wyciągają ręce po rzeczy przeznaczone dla chwały Bożej. Jednym z najcenniejszych eksponatów w Skarbcu jest mitra, w której biskup Chełmski Krzysztof Szembek używał przy koronacji obrazu Matki Bożej Częstochowskiej- mówi abp S. Budzik. W Archikatedrze lubelskiej na chórze znajdują się freski autorstwa Mayera oraz zabytkowe organy pochodzące z lat 30-tych ubiegłego wieku. Zaś pod ziemią w katedrze mieszczą się krypty,w których pochowani są są duchowni i świeccy. Po pożarze w 18tym wieku właśnie w tych kryptach odkryto największy w Polsce zbiór różnych przedmiotów: kontuszy, żupanów, czechamanów, jak również nakrycia głowy, buty, pasy czy pończochy. Odnaleziono również grób biskupa Jana Michała De la Mars (zm. 1725) Wnętrze katedry turyści mogą zwiedzać od poniedziałku do soboty - poza godzinami sprawowania Mszy Św. Skarbiec, zakrystia akustyczna i krypty są udostępniane dla turystów od wtorku do soboty w godzinach od 10 do 16. Materiał Małgorzaty Oroń

Małgorzata Oroń, Sztuka sakralna w Archikatedrze lubelskiej

Posłuchaj wszystkich naszych podcastów na: