KAS: Ulga rehabilitacyjna - kto i na jakich zasadach ma prawo z niej skorzystać? [AUDIO]

Minął już pierwszy tydzień od kiedy podatnicy w Polsce mogą składać zeznania podatkowe za 2023 rok. Do dnia 27 lutego do resoru fianansów wpłynęło ponad 4mln 300 tyś. zeznań podatkowych za ubiegły rok podatkowy.

Jedną z częściej odliczanych ulg podatkowych od dochodu jest ulga rehabilitacyjna, skierowana do osób niepełnosprawnych lub mających na utrzymaniu osobę niepełnosprawną, które poniosły wydatki na rehabilitację lub wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych.

Wydatki, które podatnicy mogą odliczyć w swoich zeznaniach podatkowych są uregulowane w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Warto wyjaśnić, że z ulgi może skorzystać podatnik, który dysponuje dokumentem stwierdzających poniesienie wydatków i jest osobą niepełnosprawną.

Za osobę niepełnosprawną uważa się osobę posiadającą:

• orzeczenie o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności lub

• decyzję przyznającą rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo

• orzeczenie o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16. roku życia,

• bądź orzeczenie o niepełnosprawności, wydane przez właściwy organ na podstawie odrębnych przepisów obowiązujących do dnia 31 sierpnia 1997 r.

Z ulgi mogą też skorzystać osoby, mające na utrzymaniu osobę niepełnosprawną, która pozostaje na utrzymaniu podatnika. Może być współmałżonek, dziecko własne, dziecko przysposobione, dziecko obce przyjęte na wychowanie, pasierb, rodzic, rodzic współmałżonka, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięć lub synowa. Przy czym roczne dochody osoby niepełnosprawnej nie mogły przekroczyć 19 061,28 zł w roku 2023. Pamiętajmy, że limit dochodu dotyczy osoby niepełnosprawnej pozostającej na utrzymaniu podatnika, a nie podatnika, który osobę niepełnosprawną utrzymuje – wyjaśnia Michał Deruś, rzecznik prasowy Izby Administracji Skarbowej w Lublinie.

Do dochodu osoby niepełnosprawnej, czyli do kwoty 19 061,28 zł nie zalicza się:

• zasiłku pielęgnacyjnego,

• świadczenia uzupełniającego, otrzymanego na podstawie przepisów o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji,

• dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów,

• kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów

• alimentów na rzecz dzieci, o których mowa w ustawie PIT;

• dodatku energetycznego, dodatku osłonowego, dodatku węglowego, dodatku elektrycznego, czy dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła i dodatku dla niektórych podmiotów niebędących gospodarstwami domowymi z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła.

Natomiast do dochodów zalicza się inne dochody zwolnione z opodatkowania np. zapomogę, przychody osób do ukończenia 26 roku życia, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 updof.

Chciałbym podkreślić, że, nie każdy wydatek dotyczący osoby niepełnosprawnej uprawnia do odliczeń w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Odliczeniu podlegają wyłącznie te wydatki poniesione przez osobę niepełnosprawną lub podatnika mającego na utrzymaniu taką osobę, które zostały wymienione w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych jako wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych – dodaje M. Deruś.

WYDATKI UPRAWNIAJĄCE DO ODLICZEŃ dzielą się na:

• NIELIMITOWANE (gdzie odliczeniu podlega cała wydatkowana kwota)

• LIMITOWANE (w tej sytuacji kwotę przysługującego odliczenia oblicza się z uwzględnieniem „górnego” lub „dolnego” limitu kwotowego)

Wśród najczęściej spotykanych odliczeń wydatków nielimitowanych występują wydatki poniesione na:

• adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,

• przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,

• zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego,

• zakup wydawnictw i materiałów (pomocy) szkoleniowych,

• odpłatny pobyt na turnusie rehabilitacyjnym,

• odpłatny pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne,

• opiekę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa,

• opłacenie tłumacza języka migowego,

• kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25. roku życia,

• odpłatny, konieczny przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne:

1. osoby niepełnosprawnej - karetką transportu sanitarnego
2. osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16, również innymi niż karetka środkami transportu,

• odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem:

1. na turnusie rehabilitacyjnym,
2. w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego, zakładach rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych,
3. na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25. roku życia.

Z kolei do wydatków limitowanych należy zaliczyć wydatki poniesione na:

• opłacenie przewodników osób niewidomych zaliczonych do I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa - maksymalna kwota odliczenia w roku podatkowym wynosi 2280 zł,

• utrzymanie psa asystującego, o którym mowa w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, tj. odpowiednio wyszkolonego i specjalnie oznaczonego psa, np. psa przewodnika osoby niewidomej lub niedowidzącej czy psa asystenta osoby niepełnosprawnej ruchowo, który ułatwia osobie niepełnosprawnej aktywne uczestnictwo w życiu społecznym – maksymalna kwota odliczenia w roku podatkowym wynosi 2280 zł,

• używanie samochodu osobowego stanowiącego własność (współwłasność) niepełnosprawnej lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16. roku życia - maksymalna kwota odliczenia w roku podatkowym wynosi 2280 zł,

• leki, jeżeli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki stale lub czasowo. W tym przypadku odliczeniu podlegają wydatki w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy wydatkami faktycznie poniesionymi w danym miesiącu a kwotą 100 zł.

Przedstawiony katalog wydatków (zarówno nielimitowanych jak i limitowanych) ma charakter zamknięty. Oznacza to, że odliczeniu podlegają tylko te wydatki, które zostały w nim wymienione. Wysokość wydatków ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie. Może to być np. faktura, rachunek, dowód wpłaty na poczcie lub potwierdzenie przelewu bankowego, o ile wynika z nich kto, kiedy, komu, ile oraz za co zapłacił – tłumaczy M. Deruś.

Jedynie w przypadku wydatków limitowanych związanych z:

• opłaceniem przewodników osób niewidomych zaliczonych do I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa,

• utrzymaniem psa asystującego,

• używaniem samochodu osobowego nie jest wymagane posiadanie dokumentów stwierdzających wysokość wydatków.

Na żądanie organów podatkowych podatnik jest obowiązany przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

• wskazać z imienia i nazwiska osoby, które opłacono w związku z pełnieniem przez nie funkcji przewodnika,

• okazać certyfikat potwierdzający status psa asystującego

Jeśli ktoś skorzystał z odliczenia, a po złożeniu zeznania rocznego zorientował się, że nie posiada dowodów, które potwierdzają prawo do ulgi, jak najszybciej należy złożyć korektę zeznania podatkowego. Zaś amo posiadanie statusu emeryta lub rencisty nie wystarcza do odliczenia wydatku w ramach ulgi rehabilitacyjnej – dodaje M. Deruś.

Ulgę rehabilitacyjną można odliczyć w zeznaniach:

• PIT-37 - jeżeli podatnik uzyskał przychody opodatkowane według skali podatkowej za pośrednictwem płatnika (np. z umowy o pracę, emerytury);

• PIT-36 - jeżeli podatnik uzyskał przychody opodatkowane według skali podatkowej z działalności gospodarczej lub inne przychody bez pośrednictwa płatnika;

• PIT-28 - jeżeli podatnik uzyskał przychody opodatkowane w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (np. z działalności gospodarczej, najmu, podnajmu, dzierżawy)

Do zeznań należy dołączyć załącznik PIT/O. Jest to informacja o odliczeniach.

W województwie lubelskim w rozliczeniach za rok 2022 podatnicy z tytułu ulgi rehabilitacyjnej odliczyli łącznie prawie 110 mln zł. Odliczenie zostało wykazanie w ponad 38 tysiącach zeznań. W Lublinie odliczenie wskazano w ponad 14 tyś zeznań na kwotę prawie 43 mln zł. W Zamościu odliczono prawie 6 mln zł. Odliczenie zawierał 2200 zeznań. W Kraśniku prawie 1900 zeznań zawierało tą ulgę na kwotę ponad 6 mln 100 tyś zł. W białej Podlaskiej ulgę zawierało 2046 zeznań na kwotę prawie 5 mln 900 tyś zł, a w Puławach 2696 zeznań na łączną kwotę 7 mln 380 tyś zł – wylicza M. Deruś.

Aby rozliczyć swoje podatki za 2023 rok, podatnik może z usług platformy internetowej Twój e-PIT, gdzie umieszczone zostały dokumenty przygotowane przez Krajową Administrację Skarbową. Znajdą się tam również formularze PIT nadesłane przez pracodawcę podatnika. Zeznania podatkowe PIT-37 części obywateli zostaną rozliczone i przyjęte przez Urząd Skarbowy w sposób automatyczny 30 kwietnia 2024 r. W sytuacji, gdy podatnik chce skorzystąć z przysługujących mu ulg – musi wprowadzić do systemu odpowiednie dane i rozliczyć się ręcznie.

Według danych przedstawionych przez Ministerstwo Finansów standardowy termin zwrotu podatku wynosi 45 dni, licząc od dnia wysłania zeznania podatkowego.