Wielki Piątek: Dzień męki i żałoby w Kościele [AUDIO]

Drugi dzień Triduum Paschalnego w Kościele katolickim jest jedynym dniem w roku, w którym nie odprawia się Mszy św.; to dzień najgłębszej żałoby w Kościele. Wyraża ją liturgia Wielkiego Piątku, która jest pamiątką męki i śmierci Jezusa Chrystusa na krzyżu.

Drugi dzień Triduum Paschalnego w Kościele katolickim jest jedynym dniem w roku, w którym nie odprawia się Mszy św.; to dzień najgłębszej żałoby w Kościele. Wyraża ją liturgia Wielkiego Piątku, która jest pamiątką męki i śmierci Jezusa Chrystusa na krzyżu.

Wielki Piątek to dzień Krzyża. Wieczorem we wszystkich kościołach katolickich odprawiana jest Liturgia Męki Pańskiej, która kościół celebruje tylko raz w roku. Celebrans i asysta wchodzą w ciszy.

Kościół od wieków powstrzymuje się od sprawowania w tym dniu Mszy świętej. Liturgia Wielkiego Czwartku skończyła się przeniesieniem Najświętszego Sakramentu do Ciemnicy, która ma z jednej strony symbolizować miejsce uwięzienia Jezusa Chrystusa, ale także ma symbolizować miejsce modlitwy Chrystusa w Ogrójcu – mówi ks. dr Krzysztof Podstawka, proboszcz parafii pw. Bł. Piotra Jerzego Frassatiego w Lublinie.

Przed ołtarzem przez chwilę leżą krzyżem, a po modlitwie wstępnej czytane jest proroctwo o Cierpiącym Słudze Jahwe i fragment Listu do Hebrajczyków. Następnie czyta się lub śpiewa, zwykle z podziałem na role, opis Męki Pańskiej według św. Jana.

Wielki Piątek sprawuje się Liturgię Adoracji Krzyża, który tego dnia staje w centrum naszej uwagi. Kapłan przewodniczący Liturgii stopniowo odsłania ramiona Krzyża i śpiewa trzykrotnie: "Oto drzewo Krzyża, na którym zawisło zbawienie świata", na co wierni odpowiadają: "Pójdźmy z pokłonem". Krzyż dotychczas od piątej Niedzieli Wielkiego Postu był zasłonięty. Po liturgii Krzyż zostaje w widocznym i dostępnym miejscu, tak by każdy wierny mógł go adorować. Jest on aż do Wigilii Paschalnej najważniejszym punktem w kościele - wyjaśnia ks. K. Podstawka.

Po homilii w bardzo uroczystej modlitwie wstawienniczej Kościół poleca Bogu siebie i cały świat, wyrażając w ten sposób pragnienie samego Chrystusa: aby wszyscy byli zbawieni. Szczególnie przejmujące są modlitwy o jedność chrześcijan, za Żydów i za niewierzących.

Centralnym wydarzeniem liturgii wielkopiątkowej jest adoracja Krzyża, który ukazuje nam największy symbol naszej wiary. To narzędzie, na którym dokonało się zbawienie, na którym Chrystus oddaje swoje życie. Na którym jest przebity jego bok, z niego wypływają krew i woda dając początki sakramentom Kościoła i wspólnocie Kościoła jako takiej, która jest wspólnota świadków męki i Zmartwychwstania Chrystusa -tłumaczy ks. K. Podstawka.

Ostatnią częścią liturgii Wielkiego Piątku jest procesja do Grobu Pańskiego. Na ołtarzu umieszczonym przy Grobie lub na specjalnym tronie wystawia się Najświętszy Sakrament w monstrancji okrytej białym przejrzystym welonem - symbolem całunu, w który owinięto ciało zmarłego Chrystusa. Cały wystrój tej kaplicy ma kierować uwagę na Ciało Pańskie. W wielu kościołach przez całą noc trwa adoracja.

Wielki Piątek jest w całej Polsce dniem skupienia, powagi, wzmożonej pobożności i gorliwych praktyk religijnych. Jest także dniem ścisłego postu. Zgodnie z zaleceniami Kościoła, należy zrezygnować w tym dniu nie tylko z jedzenia potraw mięsnych, ale również zachować post co do ilości spożywanych pokarmów: tylko raz w ciągu dnia można zjeść do syta.

Pierwsze liturgiczne obchody Wielkiego Piątku odnotować można w starożytnej Jerozolimie. Wierni gromadzili się przed wschodem słońca przed kolumną biczowania, a później przy grobie, by adorować drzewo Krzyża.

Wielki Piątek to jeden z dwóch dni w kalendarzu liturgicznym, kiedy wiernych obowiązuje post ścisły. To szczególny rodzaj pokuty i zadośćuczynienia. Oprócz Wielkiego Piątku post ścisły obowiązuje jeszcze w Środę Popielcową. Wierni mają tego dnia powstrzymać się od spożywania pokarmów mięsnych, a także ograniczyć się do spożycia jednego posiłku do syta i dwóch niepełnych. Post ścisły obowiązuje wszystkich pełnoletnich do rozpoczęcia 60. roku życia.