Gdański Żuraw otwarty. Symbol Gdańska odzyskał swój blask

To jeden z tych momentów, w których możemy zobaczyć i dotknąć efektów działania Funduszy Norweskich i EOG. Symbol świetności Gdańska powraca – powiedział wiceminister funduszy i polityki regionalnej Konrad Wojnarowski na otwarciu wyremontowanego Gdańskiego Żurawia.

Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku przy  wsparciu Funduszy Norweskich i EOG przeprowadziło remont, konserwację i modernizację Gdańskiego Żurawia. Muzeum pozyskało ponad 15 milionów zł dofinansowania, a koszt całego projektu to prawie 18 milionów zł.

Gdański Żuraw został dziś ponownie otwarty od jutra – czyli od 30 kwietnia mogą go zobaczyć pierwsi mieszkańcy i turyści.

Czym właściwie jest Gdański Żuraw? Najkrócej mówiąc, to kawał historii, to jeden z symboli Gdańska. Jest najstarszym zachowanym dźwigiem portowym w Europie, zbudowanym w latach 1442-1444. Obecnie jest on jednym z oddziałów Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku i jedną z tzw. bram wodnych Głównego Miasta.

Czasy jego największej świetności przypadają na przełom XVI i XVII w. Wówczas to Gdańsk był jednym z ważniejszych portów Europy, a Żuraw – jego największy dźwig – codziennie przeładowywał tony towarów.

W 1945 roku, podczas wojny, budynek został zniszczony, spłonęła cała drewniana konstrukcja, a ceglane mury zostały zniszczone w 60%. Po wojnie, budynek został odbudowany, zachowując swój pierwotny rozmiar, odtworzono także centralną część drewnianą i mechanizm dźwigowy.

Prace prowadzone w ramach projektu to największa renowacja zabytku od czasu powojennej odbudowy. Jej efekty są imponujące. Przez ponad 3 lata realizacji inwestycji (2020-2024) nie tylko odnowiono wewnętrzną i zewnętrzną część zabytku, ale też zaprojektowano zapierającą dech w piersiach wystawę.

W listopadzie ubiegłego roku zakończono renowację fasady i dachu Żurawia. Po wielu miesiącach prac spod zasłony rusztowań wyłoniły się odrestaurowane i oczyszczone ceglane elewacje oraz dach pokryty w całości nową, ceramiczną dachówką.

Największą zmianą i niemałym zaskoczeniem dla oglądających jest przede wszystkim drewniana część Żurawia, czyli wyciąg dawnego dźwigu. Po zakończeniu prac konserwatorskich i renowacji konstrukcja ma jaśniejszy, brązowy kolor, wyraźnie kontrastujący z niemal czarną barwą sprzed remontu.

Podczas renowacji południowej baszty Żurawia dokładnie odrestaurowano XVII-wieczny zegar słoneczny, którego jasną tarczę na tle ceglanej ściany można dostrzec w najwyższej części elewacji.

Zewnętrznej renowacji Żurawia towarzyszył kompleksowy remont i modernizacja wnętrza. W budynku wyburzono wszystkie żelbetowe stropy i schody, pochodzące jeszcze z lat 60. XX w., a w ich miejscu położono nowe konstrukcje spełniające współczesne warunki techniczne. Całkowicie wymieniono również wszystkie instalacje.

Goście odwiedzający Żuraw będą mogli zobaczyć w części odnowionych wnętrz fragmenty oryginalnych XV-wiecznych murów, które w trakcie prac oczyszczono ze starej warstwy tynku. Odrestaurowano i zabezpieczono drewnianą konstrukcję wyciągu oraz cały potężny mechanizm dźwigowy, zbudowany z czterech kół deptakowych o średnicach 6 i 6,5 m. Wszystkie okna budynku wymieniono na nowe, odpowiadające obecnym wymaganiom termicznym.