Episkopat o religii w szkole. Kieruje petycję do Sądu Najwyższego

Prezydium Episkopatu przekazało do Sądu Najwyższego petycję z prośbą o wystąpienie z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności trybu wydania rozporządzenia minister edukacji z 26 lipca. Zmienia ono rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach.

Główne punkty petycji przedstawił na briefingu w Sekretariacie KEP rzecznik Episkopatu ks. Leszek Gęsiak. Podobną petycję złożyły Kościoły zrzeszone w Polskiej Radzie Ekumenicznej, o czym mówił jej dyrektor ks. Grzegorz Giemza.

Rzecznik KEP podkreślił, że Prezydium Episkopatu wnioskuje też o zbadanie zgodności przepisów rozporządzenia z art. 2, art. 24 oraz art. 53 ust. 3 w powiązaniu z art. 48 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., art. 12 ust. 2 Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską podpisanego w Warszawie dnia 28 lipca 1993 r. oraz art. 1 pkt 1, 3 i 5 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe.

Decydując się na wystąpienie z petycją do Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego – przyznał Rzecznik Episkopatu – Prezydium kieruje się przekonaniem, że sprawa dotyczy istotnego interesu publicznego, to jest m.in. takich wartości jak poprawność legislacji, ochrona pracy, prawo rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami oraz prawo dzieci i młodzieży do wychowania i opieki, odpowiednich do wieku i osiągniętego rozwoju.

Ks. Gęsiak podkreślił, że przy wydaniu przedmiotowego rozporządzenia ograniczono się do umożliwienia przedstawicielom zainteresowanych kościołów i innych związków wyrażenia opinii. Tymczasem w art. 12 ust. 2 ustawy o systemie oświaty wymaga się od właściwego ministra, aby, wydając rozporządzenie określające warunki i sposób wykonywania przez szkoły zadań związanych z organizowaniem nauki religii, działał „w porozumieniu z władzami Kościoła Katolickiego i Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego oraz innych kościołów i związków wyznaniowych”.

Jak oświadczył rzecznik KEP – w sposób skrajny została naruszona zasada ochrony zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa – zasada lojalności państwa względem obywateli – która postrzegana jest jako fundament zasady demokratycznego państwa prawa (art. 2 Konstytucji) oraz zasada ochrony pracy (art. 24 Konstytucji) w odniesieniu do katechetów, a w szczególności katechetów świeckich, dla których praca w charakterze nauczyciela religii stanowi podstawę zabezpieczenia potrzeb materialnych, często nie tylko swoich, ale i rodziny.

Ks. Gęsiak zauważył, że nie sformułowano żadnych przepisów przejściowych, które ułatwiałyby katechetom dostosowanie się do nowej sytuacji, a przewidziany w rozporządzeniu okres vacatio legis (rozporządzenie ma wejść w życie z dniem 1 września 2024 r.) jest przy tym zdecydowanie nieadekwatny do charakteru wprowadzanych zmian i stosunków prawnych, do których się odnosi.

Rzecznik KEP zwrócił również uwagę, że przepisy znowelizowanego rozporządzenia niedostatecznie szanują konstytucyjnie gwarantowane (art. 53 ust. 3 w zw. z art. 48 ust. 1) prawo rodziców do określania kierunków wychowania i nauczania moralnego i religijnego ich dzieci, z zachowaniem praw przysługujących samym dzieciom.

Ks. Gęsiak podkreślił, że nauczanie religii katolickiej powinno być realizowane w zgodzie z programem opracowanym przez władzę kościelną. Istotne jest przy tym to, że opracowane w tym trybie programy przewidują odrębne treści dla każdego poziomu nauczania (każdej klasy). Nauczanie w grupach międzyklasowych – przyznał Rzecznik Episkopatu – z natury rzeczy będzie nauczaniem realizowanym inaczej niż to zostało zaplanowane w programach opracowanych przez uprawnione do tego władze kościelne. Stanowi to naruszenie art. 12 ust. 2 Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską.

Ks. Gęsiak zauważył, że szerokie możliwości tworzenia grup międzyklasowych są oprócz tego sprzeczne z prawem dzieci i młodzieży do wychowania i opieki, odpowiednich do wieku i osiągniętego rozwoju oraz obowiązkiem dostosowania treści, metod i organizacji nauczania do możliwości psychofizycznych uczniów (art. 1 pkt 1, 3 i 5 ustawy – Prawo oświatowe). Rzecznik Episkopatu zwrócił uwagę, że w przepisach rozporządzenia fakt ten jest jednak całkowicie zignorowany.

Źródło: BP KEP