Tabulatura Jana z Lublina i koncertowe spotkania w lubelskich świątyniach [AUDIO]

2024-11-29 14:51
 „Tabulatura Jana z Lublina – Muzyka Europejskiego Renesansu” - plakat koncertów
Autor: mat. organizatora „Tabulatura Jana z Lublina – Muzyka Europejskiego Renesansu” - plakat koncertów

Tabulatura Jana z Lublina zawiera ponad 200 utworów oraz wskazówki jak stroić organy. Okazją do poznania tego wyjątkowego dziedzictwa będzie cykl koncertów w Archikatedrze Lubelskiej oraz Bazylice Ojców Dominikanów. Cykl koncertów „Tabulatura Jana z Lublina – Muzyka Europejskiego Renesansu” planowany jest na lata 2024 – 2026.

Koncertem 1 grudnia w Bazylice oo Dominikanów w Lublinie przy Złotej 9, rozpocznie się seria koncertów planowanych na lata 2024 – 2026, których źródłem inspiracji jest Tabulatura Jana z Lublina – TABVLATVRA JOANNIS DE LVBLYN CANONIC (ORUM) REGULARIV(M) DE CRASNYK 1540, sporządzona w klasztorze kanoników regularnych laterańskich w latach ok. 1537-1548 w Kraśniku (nie wykluczone, że po części także w Krakowie) przechowywana od początku XX wieku w Bibliotece Akademii Umiejętności, a obecnie w posiadaniu Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk w Krakowie (sygnatura zbioru- 1716).

Dzieło należące do najcenniejszych i najobszerniejszych rękopisów muzycznych pierwszej połowy XVI wieku, wyjątkowy zabytek ówczesnej polskiej i europejskiej kultury muzycznej – główne źródło poznania polifonii wokalnej i – nade wszystko – największy zbiór muzyki organowej spisany w renesansowej Europie.

Koncert z cyklu „Tabulatura Jana z Lublina – Muzyka Europejskiego Renesansu”, który wykona Corina Marti, światowej sławy klawesynistka ze Szwajcarii odbędzie się 1 grudnia 2024, godz. 16:50, Bazylika ojców Dominikanów, wstęp wolny.

Kim był Jan z Lublina, wyróżniony na oprawie muzycznego zbioru? Odpowiedź wcale nie jest jednoznaczna, bowiem dyskusje między badaczami trwają, a intensywność poszukiwań faktycznie mnoży odpowiedzi, zatem: był głównym kopistą spisującym utwory czy po prostu posiadaczem tabulatury, zakonnikiem rozmiłowanym w muzyce swoich czasów czy działającym zawodowo organistą, kolekcjonerem, kompozytorem a może teoretykiem, zafascynowanym możliwościami sprawczymi rodzącej się polifonii?

Repertuar muzyczny Tabulatury obejmuje 205 różnych kompozycji religijnych i świeckich, które reprezentują dwa zasadnicze rodzaje: utwory skomponowane oryginalnie na organy/instrument klawiszowy, przeważające w rękopisie oraz intawolacje/adaptacje organowe utworów wokalnych. Kompozycjami oryginalnie organowymi są przede wszystkim utwory o przeznaczeniu liturgicznym, choć także i pieśni świeckie oraz 36 tańców. Bazą intawolacji są kompozycje pochodzenia europejskiego – głównie motety i pieśni. W zbiorze znajdują się utwory sygnowane inicjałami i imieniem N.C., ( Mikołaja z Krakowa), N. Ch. (Mikołaja z Chrzanowa) i Seweryna Konia, zapewne polskich organistów-kompozytorów.

W intawolacjach odkrywamy motety Antoine’a Brumela , Heinricha Fincka, Lupusa Hellincka, Henricusa Isaaca, Josquina des Prez, Ludwiga Senfla, Claudina de Sermisy, Philippe’a Verdelota, Johanna Waltera; madrygały, frottole Sebastiana Festy, Francesca Patavina, Philippe’a Verdelota; canzony/chansons Girolama Cavazzoniego, Pierre’a Passereau, Jacotina, Clémenta Janequina, Josquinades Prez, Pierre’a Sandrina, Claudina de Sermisy; lieder Georga Bracka, Thomasa Stoltzera, Martina Wolffa; tańce Domenica Bianchiniego i Antonia Rotty.

Tabulatura Jana z Lublina – ujmowana w kontekście muzyki europejskiej schyłku XV i pierwszej połowy XVI stulecia – daje przede wszystkim obraz wspaniałej twórczości religijnej (zarówno cykli mszalnych, jak i antyfon oraz hymnów), z istotną rolą stylistyki franko-flamandzkiej, włoskiej oraz niemieckiej. Obecność w rękopisie Jana z Lublina utworów kompozytorów wybitnych, a czasem i mniej znanych, aktywnych w środowiskach katolickich i protestanckich, dowodzi nadzwyczajnej znajomości europejskiej spuścizny muzycznej reprezentującej wszystkie nurty renesansowej polifonii, obowiązujących wówczas form i gatunków. Mówiąc wprost: Jan doskonale wiedział co i jak należy grać i śpiewać na chwałę Bogu, a także jaka muzyka zasługuje na wdzięczną pamięć.

Tabulatura skromnego zakonnika z Kraśnika ma bez wątpienia wartość ponadczasową, stanowi dowód kultury muzycznej renesansowej Polski i Europy, swoistego zjednoczenia sztuką dźwięku społeczeństw i narodów, duchowego piękna, wrażliwości, artystycznej prawdy.

Wykonawcami trzech serii koncertów w latach 2024 – 2026 będą artyści ze Szwajcarii, Austrii, Niemiec, Czech,Włoch i Polski, z pasją wykonujący muzykę „Złotego wieku kultury polskiej”, specjalizujący się w wykonawstwie muzyki dawnej na kopiach instrumentów z epoki.

Koncerty poprowadzi Teresa Księska – Falger.

Szczegóły koncertowego cyklu "Tabulatura Jana z Lublina – Muzyka Europejskiego Renesansu” są na stronie i profilu Towarzystwa Muzycznego im. Henryka Wieniawskiego w Lublinie.

Cykl koncertów „Tabulatura Jana z Lublina – Muzyka Europejskiego Renesansu”