Jasna Góra: do końca listopada można zwiedzać Kryptę pod Kaplicą Matki Bożej

Do tej krypty można zajrzeć tylko raz w roku. O tym, co kryją mury Jasnej Góry, opowiadają przewodnicy podczas specjalnie opracowanego tematycznego szlaku. Ukazuje on to miejsce od strony pełnionej od początku jego dziejów funkcji nekropolii – miejsca pochówku zakonników, duchownych i świeckich, a w nowszych czasach również przechowywania pamiątek po narodowych bohaterach.

Jasna Góra to przede wszystkim sanktuarium maryjne, główny klasztor Zakonu Paulinów, a przez wieki także twierdza wojskowa. Przygotowany przez Jasnogórskie Centrum Informacji szlak „Krypty jasnogórskie” pozwala spojrzeć na to miejsce z mniej znanej perspektywy. Jak wynika z dokumentu odpustowego, już w 1466 r. na terenie obecnego sanktuarium istniał cmentarz, na którym pielgrzymi modlili się za zmarłych. W średniowieczu klasztory miały prawo grzebania zwłok swoich dobrodziejów i konfratrów.

Można tu wejść tylko raz w roku

Wyjątkowym miejscem, udostępnianym pielgrzymom tylko w listopadzie, jest krypta znajdująca się w tzw. przybudówce Kaplicy Matki Bożej. Jak podkreślają przewodnicy, to miejsce nie tylko kryje tajemnice dawnych pochówków paulińskich mnichów, ale przede zaprasza do modlitwy za wszystkich, którzy przez wieki służyli tu Bogu i ludziom. Krypta ta należy do najstarszych przestrzeni w sanktuarium. W wykutych w skale niszach spoczywały doczesne szczątki kolejnych pokoleń paulinów. Otwarcie jej tylko w listopadzie sprawia, że cieszy się ona szczególnym zainteresowaniem.

W Kaplicy Matki Bożej znajduje się również kilka XVII-wiecznych nagrobków, m.in. Heleny z książąt Wiśniowieckich Warszyckiej – kasztelanowej krakowskiej, Stanisława Warszyckiego – wojewody mazowieckiego i kasztelana krakowskiego, oraz Jana Klemensa Branickiego – podkomorzego krakowskiego, starosty bocheńskiego i wielickiego.

Jak zaznacza s. Małgorzata Kierznowska, dyrektor Jasnogórskiego Centrum Informacji, szczególne zainteresowanie wywołuje urna o. Augustyna Kordeckiego, znajdująca się w zaszklonej niszy lewej ściany Kaplicy Matki Bożej. – To postać na miarę bohatera narodowego. Warto o nim opowiadać – mówi przewodniczka. Kryptę pod Kaplicą Matki Bożej można nawiedzać do końca listopada.

Bazylika z kaplicami grobowymi

Sława Jasnej Góry sprawiła, że wielu wybitnych dostojników świeckich i kościelnych pragnęło spocząć tu na wieki. Chowano także dobrodziejów sanktuarium. Do bazyliki przylegają dwie prywatne kaplice grobowe: Jabłonowskich i Denhoffów. Do kaplicy Denhoffów prowadzi wejście z prawej nawy bocznej bazyliki, przez portal z czarnego marmuru dębnickiego z XVII-wieczną ozdobną kratą zwieńczoną godłem paulinów. 

Kaplica Jabłonowskich, obecnie Kaplica Najświętszego Serca Pana Jezusa, powstała w latach 1751–1759 jako mauzoleum grobowe, ufundowane przez Stanisława Wincentego Jabłonowskiego, wojewodę rawskiego.

Badania archeologiczne z lat 2009–2012 wykazały, że pod posadzką części chórowej bazyliki natrafiono na pochówki ziemne – najprawdopodobniej z czasów, gdy wokół wcześniejszego kościoła drewnianego istniał cmentarz. W kryptach chowano zakonników i osoby świeckie. W niektórych z nich odkryto unikatowe pochówki trumienne z XV w., tzw. dłubanki – trumny wydrążone z pni drzew. W jednej z krypt natrafiono na trumny posypane wapnem, co może świadczyć o ofiarach zarazy.

Przed głównym ołtarzem uwagę zwraca także płyta nagrobna – jeden z darów Ogólnopolskiej Pielgrzymki Pracowników Wodociągów, Kanalizacji i Gospodarki Wodnej. W krypcie tej spoczywają m.in. muzycy Kapeli Jasnogórskiej, mieszkający wraz z rodzinami w tzw. Domu Muzykantów.

Wieczernik

Teren dzisiejszych krużganków, zwany Wieczernikiem, był dawniej przykościelnym cmentarzem. S. Małgorzata Kierznowska zwraca uwagę na poczet „Święci i błogosławieni wpisani w Jasnogórski Wieczernik” – wykonane techniką sgraffito postacie m.in. św. Brata Alberta, św. Urszuli Ledóchowskiej, bł. ks. Jerzego Popiełuszki czy bł. kard. Stefana Wyszyńskiego. – To jest coś przepięknego. Jesteśmy tutaj jakby w otoczeniu świętych, a nasze myśli mogą wędrować ku wielkim ideałom – mówi.

Kaplica Pamięci Narodu

Szczególnie poruszającym miejscem jest Kaplica Pamięci Narodu, położona przy pomniku o. Kordeckiego na Wałach jasnogórskich. Mieści się w zaadaptowanym wnętrzu XVII-wiecznej dzwonnicy i przeznaczona jest na przechowywanie narodowych relikwii – urn z ziemią z pól bitewnych i miejsc kaźni oraz tablic pamięci. Znajduje się tu ziemia m.in. z Mauthausen, Oświęcimia, Monte Cassino, Bejrutu, Katynia i kopalni „Wujek”.

Źródło: Biuro Prasowe @JasnaGóraNews / mir